Özet, tıpkı bir filmin fragmanı gibi olmalı. Filmi izlemek zorunda kalmadan ana fikri anlamalısın!
1. Metni İyice Oku ve Anla (Dedektif Ol!) 🧐
İlk Okuma: Metni dikkatli bir şekilde, ne anlattığını gerçekten anlamaya çalışarak oku. Aklın başka yerde olmasın!
İkinci Okuma: Bu sefer eline bir kurşun kalem al. Metnin en önemli kısımlarının altını çiz veya küçük notlar al. "Bu çok önemli!", "Bu sadece bir örnek" diye kendine fısılda.
Özellikle şunları ara:
Ana Fikir: Metin ne hakkında? (Mesela: "Arılar neden önemli?")
Kim/Ne? Hikayenin kahramanları kimler veya konu olan şeyler neler?
Nerede/Ne Zaman? Olay nerede ve ne zaman geçiyor? (Eğer bir hikayeyse.)
Nasıl? Ana fikir nasıl açıklanıyor veya olaylar nasıl gelişiyor?
2. Gereksizleri Çıkar (Çöpleri At!) 🗑️
Bir metinde genellikle bolca örnekler, tekrarlar, süslü sözler ve ayrıntılar olur. Özet yazarken bunları atlamalısın.
Örnek: "Kedi çok şirin bir hayvandır. Tıpkı komşumuzun Minnoşu gibi. Minnoş..."
Özette: Sadece "Kedi şirin bir hayvandır." demen yeterli! Minnoş'un adı bir ayrıntıdır.
3. Kendi Cümlelerinle Yaz (Kendi Sesinle Konuş!) 🎤
Asla metinden cümleleri kopyalama! Eğer kopyalarsan bu özet değil, alıntı olur.
Okuduğun o uzun paragrafı kendi kısa ve net cümlenle anlatmaya çalış.
Mesela, metinde 3 paragraf boyunca bir dağın ne kadar yüksek ve zorlu olduğu anlatılıyorsa, özetinde: "Dağ, tırmanması oldukça zorlu ve yüksek bir yerdi." diyebilirsin.
4. Kısa ve Bağlantılı Tut (Köprüler Kur!) 🌉
Özetin birbiriyle bağlantılı, akıcı cümlelerden oluşmalı. Tüm bilgileri birleştirmek için "daha sonra", "ancak", "bu yüzden", "sonuç olarak" gibi kelimeleri kullan.
Başlangıç: Metnin ana fikrini söyleyerek başla.
Gelişme: En önemli 2-3 bilgiyi veya olayın ana adımlarını anlat.
Sonuç: Metnin ulaştığı sonucu veya verdiği ana dersi (eğer varsa) ekle.
🌟 Önemli Kural: Uzunluğu Kontrol Et!
İyi bir özet, metnin çok kısa bir hali olmalıdır. Eğer metin 10 sayfa ise, özetin yarım sayfayı geçmemelidir. Eğer metin 1 sayfa ise, özetin 2-3 cümle olmalıdır. Kısa ve öz!
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder